Gebruik van chemicaliën in de keten

Chemicaliën in de landbouw

• Bij het verbouwen van katoen en andere landbouwgewassen wordt op grote schaal pesticiden gebruikt. Dit zijn bestrijdingsmiddelen die de gewassen moeten beschermen en zijn in te delen in 3 groepen:
• Insecticiden: beschermen het gewas tegen ongewenste insecten (bijvoorbeeld bladluis, slakken, sprinkhanen).
• Fungiciden: beschermen het gewas tegen schimmels.
• Herbiciden: voorkomt groei van onkruid, dat op die manier niet kan concurreren met voedingsstoffen en ruimte die nodig is voor het daadwerkelijke gewas.
• Het beschermen van katoen is goedbedoeld, maar heeft veelal problematische bijeffecten:
• Bestrijdingsmiddelen tegen ongewenste insecten zijn vaak ook schadelijk voor andere levende wezens. Een vraatzuchtige sprinkhaan of bladluis overleeft deze bestrijding niet, maar dit geldt ook voor een bij die juist nodig is voor bestuiving.
• Naast dat bestrijdingsmiddelen op het moment van toediening hun effecten en bijeffecten hebben, blijven sommige chemicaliën ook langere tijd in het milieu achter, waardoor de gifstoffen opstapelen.
• Deze opstapeling van schadelijke stoffen in het milieu kan dusdanig oplopen dat grotere dieren zoals vogels en kleine knaagdieren sterven aan vergiftiging.
• Doordat de stoffen lang in het milieu blijven, gaan deze zich verspreiden, bijvoorbeeld door wind en regen. Dit leidt tot vervuiling van de wijdere omgeving. Gevolg is dat zelfs vissen in omringende wateren sporen van gifstoffen in hun lijf hebben.
• Naast schade aan milieu en dier, is het ook gevaarlijk voor de boeren die de chemicaliën toedienen. Door gebrek aan geld en kennis, worden deze chemicaliën toegepast zonder gebruik van juiste bescherming, met ernstige ziektes als gevolg.
• Er zijn steeds meer initiatieven om de problemen rondom schadelijke chemicaliën in de landbouw aan te pakken, maar voor het overgrote deel van de katoen worden nog bovenstaande middelen toegepast, namelijk voor 75%. De overige 25% wordt op alternatieve wijze verbouwd.
• Het meest gebruikte alternatief op dit moment is katoen volgens de standaard het Better Cotton Initiative (BCI).
• Het Better Cotton Initiative minimaliseert het gebruik van pesticiden, waardoor er minder negatieve effecten zijn op het milieu en de leefomstandigheden van de desbetreffende boeren.
• Bij Yumeko vinden we het BCI een goede stap op weg, maar we vinden ook dat dit nog niet voldoende is. Daarom kiezen we bij Yumeko voor biologisch GOTS-gecertificeerd katoen.
• Van alle katoen dat verbouwd wordt, wordt slechts 1% verbouwd op biologische wijze.
• Bij het verbouwen van biologisch katoen worden geen pesticiden toegepast.
• Wel kunnen boeren gebruik maken van natuurlijke middelen, zoals azijn, om ongewenste insecten op afstand te houden.
• De landbouwgrond is 3 jaar in een overgangsperiode voordat het gewas volledig biologisch genoemd mag worden.

Chemicaliën tijdens het verven en finishen

Het verven van textiel gebeurd vaak op basis van synthetische chemicaliën. Ook wordt textiel verder nog bewerkt om het handige eigenschappen mee te geven. Voorbeelden van dit soort handige eigenschappen zijn:

• Brandvertragend
• Makkelijk te strijken / kreukvrij
• Beter kleurbehoud

Voor conventioneel katoen zijn geen standaard regels vastgelegd welke chemicaliën wel en niet geoorloofd zijn. Landen of fabrieken kunnen wel zelf regels opstellen. Voor producten van GOTS-gecertificeerd biologisch katoen zijn wél strenge regels vastgelegd in een standaard die voor alle GOTS-producten gelden.

Chemische hulpmiddelen mogen gebruikt worden, maar alleen degenen die zijn toegestaan volgens de GOTS-standaard, en ook alleen in de hoeveelheden die zij voorschrijven. Middelen die schadelijk zijn voor het milieu en voor de mensen die ermee werken, zijn verboden om te gebruiken. Elke chemische hulpstof die gebruikt wordt in een GOTS-gecertificeerd product, is vooraf goedgekeurd. Stoffen zijn sowieso verboden om te gebruiken in de volgende gevallen:

• Stoffen die ophopen/niet snel verdwijnen uit de natuur (bio-accumulatief)
• Microplastics
• Hormoonverstorende stoffen
• Kankerverwekkende stoffen

GERAADPLEEGDE BRONNEN

• Textile Exchange (2020) Preferred Fiber and materials market report (Geraadpleegd in mei 2021.)
• World Bank Group (2018), Agricultural Pollution: Pesticides (Geraadpleegd in mei 2021.)
• Bettercotton.org (2020) BCI Factsheet (Geraadpleegd in mei 2021.)
• IFOAM (2005) The IFOAM basic standards for organic production and processing (Geraadpleegd in mei 2021.)
• Global Standard (2020) Global organic textile standard version 6.0 (Geraadpleegd in mei 2021.)